Algemene beschouwingen bij begroting

ZWOLLE - Woensdag 13 november werden de algemene beschouwingen bij de de Begroting 2014 gehouden. Fractievoorzitter Van Dijk voerde namens de SGP het woord. Hieronder de eerste termijn.

Duurzaam, duurzaamheid, duurzame ontwikkelingen; het zijn begrippen waar, zeker de afgelopen decennia, veel over gedacht, geschreven en gesproken is. Waar ligt onze verantwoordelijkheid met betrekking tot de schepping en hoe geven wij daar invulling aan, als individu, als samenleving en ook als overheid, met het oog op ons, onze kinderen en toekomstige generaties. Het is een thema waar lange beschouwingen aan geweid zouden kunnen worden. Een paar opmerkingen, de SGP ziet het bouwen en het bewaren als een Bijbelse opdracht. Dus gebruik, ontwikkeling, bouwen maar ook bewaren. Dat alles op een verantwoorde manier, dat wil zeggen: in de juiste balans, en daarbij de grenzen in acht nemen. Helaas is als sinds het begin van de mensheid gebleken, dat wij geneigd zijn de grenzen uit het oog te verliezen, met alle kwalijke gevolgen van dien.

Het college maakt in haar inleiding van de begroting ook melding van het begrip duurzaamheid, men heeft het over een duurzame oplossing in tijden van economische krapte door het geven van een impuls aan de regionale economie. Gelukkig blijft er daarbij ook aandacht voor ecologische aspecten en sociale kwaliteit. Wij steunen, mede met het oog op de onrustbarend hoge werkloosheid, het college in het verwezenlijken van de ambities uit het hoofdlijnenakkoord en de uitwerking daarvan in de investeringsprogramma’s.

Een opmerking, en dat klinkt wat tegenstrijdig als het over duurzaamheid gaat, over de tegenhanger, namelijk vergankelijkheid. Met alle terechte aandacht en inspanningen en duurzame ontwikkelingen is het ook goed te bedenken wat in een psalmvers staat over de vergankelijkheid van de aardse dingen. In de oude berijming van psalm 102 staat als gaat over de aarde en de aardse dingen: ‘Doch hoe duurzaam zij ook schijnen, eens zal al haar glans verdwijnen.” Dat klinkt niet optimistisch. Maar dan interpreteren we dat toch verkeerd. Het is juist iets wat ons niet in mineur hoeft te brengen of tot fatalisme. De Bijbel biedt hoop op perspectief, door ons, zoals in het boek Spreuken bijvoorbeeld te wijzen op duurzaam goed en gerechtigheid. En die Bijbelse noties die houden stand. Nu en in de toekomst ja tot in eeuwigheid. Op een andere plaats staat dat overheden die daar rekening mee houden en dat nastreven als verstandig aangemerkt worden.

Enkele korte opmerking naar aanleiding van wat kerntaken. Wij hebben een sluitende begroting aangeboden gekregen die een uitwerking is van wat bij de perspectiefnota besloten is. Dat is mooi, maar het college onderkent tegelijkertijd dat het voor de langere termijn geen soelaas biedt. En dat in de toekomst verdere ingrepen onontkoombaar zijn. Daar is in de commissie Financiën al het een en ander over gezegd en wij onderschrijven de lijn die u aangeeft, dat mede gelet op de vele onzekerheden, voorzichtigheid in het beleid geboden is.

Wat Openbaar Bestuur betreft vinden wij het prima dat de WGR+ afgeschaft wordt. Waar wij niet enthousiast over zijn, zijn de plannen voor beoogde vorming van landsdelen. Het is echt tekentafel denken ingegeven door bezuinigingsverlegenheid op rijksniveau. Als het doorgaat zal het enorm veel tijd en energie gaan kosten en het openbaar bestuur zal er niet mee winnen aan kwaliteit. Wij vrezen dat het zal inboeten aan kwaliteit. Er is in de begroting ook sprake van agressie, althans het onderwerp wordt ter sprake gebracht, terecht vinden wij. De toenemende agressie tegen mensen die een publieke functie bekleden, het is zorgwekkend en niet te tolereren. Anderzijds willen we ook de vinger leggen bij het feit dat diezelfde overheid en overheidspersonen zich wel moeten realiseren wat hun verantwoordelijkheid is in hun omgang met de burgers. Op een gegeven moment kun je de burgers ook tot moedeloosheid brengen en je eigen gezag ondermijnen. Het is geen provinciale taak maar ik heb het voorbeeld genoemd van de boetes, het staat niet meer in verhouding en het leidt niet meer tot een verkeersopvoeding of verhoging van de veiligheid maar het begint echt het karakter te krijgen van inkomstenheffing voor het Rijk. Wordt er bij korpsen in Overijssel nog met bonnenquota gewerkt?

Een enkele opmerking over jeugdzorg. Het risico van vertraging wordt gesignaleerd in de begroting. Gisteren verscheen er een bericht van de Transitiecommissie Stelselherziening Jeugd die van mening is dat zoals het er nu voorstaat van een betrouwbare overdracht naar de gemeenten in veel gevallen geen sprake kan zijn omdat men er niet aan toe is. 41 Regio’s worden genoemd, in elf daarvan zou het bij wijze van spreken kunnen, waaronder IJsselland. Maar ik heb Twente gemist, loopt dat ver achter is onze vraag? Hoe is de stand van zaken daar?

In de commissie Ruimte Ordening en Waterbeheer is door mijn fractiegenoot een vraag gesteld naar aanleiding van grondwater en oppervlaktewater verontreiniging als gevolg van lozing van medicijnen en chemische stoffen. Het antwoord was duidelijk. De verantwoordelijkheid ligt bij de waterschappen. Het is voor ons een punt van zorg, is er gedurig overleg met de waterschappen waarin dit onder de aandacht gebracht kan worden?

Bezorgd zijn wij ook over de ontwikkelingen in Almelo. Het door velen gewenste voetbalstadion daar, is bepaald geen wens van ons. Wat er uit de pers tot ons komt wordt de gang van zaken steeds onverkwikkelijker. Wij blijven van mening dat het bedrag van 8,9 miljoen uitsluitend voor de binnenstad aangewend mag worden. En naar onze mening moet, als koning voetbal financiën nodig heeft, moeten die gehaald worden bij zijn eigen onderdanen. Kan GS ons informeren wat op dit moment de stand van zaken is?

We hebben onze waardering uitgesproken ten aanzien van de inspanning die GS geleverd heeft met betrekking tot de risico’s van het goederenvervoer per spoor. Maar, meerdere fracties refereren eraan, iets wat al jarenlang gevreesd werd is vorige week in Borne gebeurd. En dan mogen we alleen maar dankbaar zijn dat dit ongeluk zo goed is afgelopen en er slechts alleen materiële schade is. Een en ander toont naar onze mening duidelijk aan dat het goederenvervoer per spoor in dit deel van Nederland niet thuishoort. De reden hiervan is de dichte bebouwing en bewoning met daarbij de vele aspecten van veiligheid die zich hierbij manifesteren. De bestaande lijnen moeten naar mening van de SGP fractie niet vol geperst worden met zoveel mogelijk goederenvervoer. Dit recente ongeluk maakt het probleem van goederenvervoer over het spoor door bewoond gebied steeds actueler. Naar onze mening kan dit op het bestaande spoor niet opgelost worden.

Jarenlang is door ons en vele anderen gewezen op de slechte kwaliteit van Oost-Europees materieel. Daar is nagenoeg geen controle en het kan bijna niet anders, daar moeten ongelukken van komen. Zo was ongeveer de gedachte die bij velen leefde.

Wat gebeurd er echter, uitgerekend ons A-merk onder de spoorvervoerders, ProRail, overkomt dit. Daar is de controle, voor zover bekend en zo laten ze het graag overkomen, nagenoeg optimaal. Wij zijn heel nieuwsgierig wat de uitkomst zal zijn van het onderzoek naar de oorzaak van het ongeluk met deze trein. Naar mening van de SGP kan het niet zo zijn dat er straks op de laatste pagina staat,  we hebben geen duidelijke oorzaak kunnen vinden en daarom doen we er maar zand over.

De beste oplossing is naar onze mening nog steeds het vervoer per schip. De lobby op landelijk en europees niveau (Ten-T) voor behoud en opwaardering van de capaciteit en kwaliteit van de infrastructuur ten behoeve van het goederenvervoer, dient dan ook prioriteit te hebben. Doortrekking van het Twentekanaal is naar onze mening nog steeds de beste oplossing, Zowel vanuit milieuoverwegingen als uit oogpunt van de veiligheid. We zijn zeer nieuwsgierig met welke oplossing de minister binnenkort komt ten aanzien van het goederenvervoer door Twente. Heeft GS hier invloed op?

Een laatste opmerking. Wij hebben, zoals ook andere fracties, zorgen over de financiële ontwikkeling in het Openbaar Vervoer. Voor 2014 is er een oplossing maar we zien uit naar de voorstellen voor de nabije toekomst waarmee GS binnenkort hoopt te komen.

Tenslotte, er is weer veel werk inzet geleverd door onze ambtelijke medewerkers om tot deze begroting te komen. Graag spreken ook wij onze waardering daarvoor uit en wensen iedereen Gods zegen bij de uitvoering komend jaar. Dank u wel.